Cầu thang không đơn thuần là lối lên xuống giữa các tầng trong một ngôi nhà, cầu thang còn góp phần tạo nên nét thẩm mỹ và đóng vai trò quan trọng quyết định sinh khí trong ngôi nhà. Vì vậy kích thước chiều rộng cầu thang bao nhiêu là phù hợp? Cách tính mét dài cầu thang, độ dốc cầu thang, số bậc sao cho hợp lý nhất là điều mà các kts và gia chủ rất quan tâm. Trong bài viết hôm nay, từ chính kinh nghiệm thiết kế và thi công các hạng mục công trình của mình ( từ thiết kế khách sạn, thiết kế biệt thự hay thiết kế căn hộ,…), Vip House đã đúc kết được những thông tin cơ bản nhất cách tính các kích thước cầu thang. Mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây:
Phân loại cầu thang trong các công trình
Phân loại cầu thang theo độ dốc và dựa vào tính chất sử dụng
a. Dựa vào đường dốc thoải
Đường dốc thoải thường có độ dốc i=1/12-1/8 cũng sẽ ảnh hưởng tới kích thước chiều rộng của cầu thang. Cần chú ý các biện pháp chống trơn trượt cho bề mặt dốc. ví dụ như tạo độ nhám, kẻ ô quả tram, trải lớp cao su, trải thảm… Sử dụng ở những nơi có xe lên xuống giữa các độ cao khác nhau của công trình, hoặc dành cho người tàn tật, người già đi lại khó khăn. Thường thiết kế cho các đường dốc lên xuống của oto qua sảnh chính các công trình, đường dốc lên gara ô tô nhiều tầng, đường dốc cho xe vào kho vào nhà, đường dốc cho bệnh viện nhà an dưỡng…
b. Dựa vào bậc dốc thoải
Khi đường dốc thoải có độ dốc >1/8 thì phải làm bậc cho an toàn và kích thước chiều rộng cầu thang hợp lý. Bậc dốc thoải thường có độ dốc i=1/8-1/6. Bậc dốc thoải sử dụng ở những nơi đi lại có độ dốc thoải tương đối lớn. Ví dụ trong sàn dốc nhà hội trường, phòng khán giả, bậc dốc thoải lên các đài tưởng niệm, danh lam thắng cảnh,…
c. Bậc thềm nhà và cầu thang bộ
- Bậc thềm và cầu thang bộ thường có độ dốc i= 1/3-1/1.5. Sử dụng đi bộ lên xuống giữa các tầng, các cốt cao khác nhau, có thể mang vác vận chuyển đồ đạc lên xuống. Loại này được sử dụng phổ biến hầu hết trong các công trình kiến trúc. Đối với các công trình công cộng, nơi đông người qua lại hoặc bậc thang có thể kết hợp vệt dốc để dắt xe thì thường có độ dốc nhỏ hơn (18-27 độ).
- Đối với nhà ở gia đình thường có độ dốc lớn hơn (27-33 độ). Đối với nhà ở nhỏ số lượng bậc không quá nhiều. Đôi khi có thể dốc tới 38 độ (bậc cao 190, rộng 240) vẫn đi lại thuận tiện và để tiết kiệm diện tích cầu thang. Tuy nhiên cần phải cân nhắc tới kích thước chiều rộng cầu thang để đảm bảo sự thuận tiện trong đi lại. Tránh trường hợp cầu thang rộng quá gây lãng phí hoặc hẹp quá sẽ khó khan trong di chuyển. Việc tính toán giữa độ dốc và chiều rộng cầu thang cần phải linh hoạt và cụ thể.
Phân loại cầu thang theo chức năng hoạt động trong công trình
- Cầu thang chính thường đặt ở các sảnh, các nút giao thông chính của nhà, là cầu thang được sử dụng nhiều nhất
- Cầu thang phụ: Thường đặt ở vị trí phụ, ít sử dụng hơn. Ví dụ cầu thang đi xuống tầng hầm, tầng kho, tầng kỹ thuật, hay cầu thang lên xuống sân chơi,..
- Cầu thang phục vụ: thường nằm trong các phòng phục vụ hoặc có cửa ra vào riêng dành cho nhân viên phục vụ để vận chuyển đồ đạc, thức ăn
- Cầu thang thoát hiểm: là cầu thang dự phòng khi có sự cố dùng để thoát người. Ví dụ có hỏa hoạn, động đất… Yêu cầu khả năng chống cháy và độ bền vững cao: được phân bố đều nhau cách nhau 40m.
- Cầu thang cứu hỏa: thường là thang sắt áp sát phía ngoài công trình được phân bố cách nhau khoảng 100m một cái, tùy theo loại công trình cần lắp đặt
Phân loại cầu thang theo vật liệu
- Cầu Thang gỗ: trước đây khi chưa có các loại vật liệu hiện đại như bê tông cốt thép thì gặp nhiều loại thang gỗ. Nay ít gặp và chỉ dùng cho một số công trình đặc biệt mà cần cầu thang gỗ có đóp góp nhiều vào việc trang trí nội thất. Hoặc chỉ còn phổ biến trong dân gian ở những vùng sẵn vật liệu gỗ.
- Cầu thang kính: Được làm từ kính cường lực đang là sản phẩm được nhiều chủ đầu tư lựa chọn bởi tính thanh thoát, kết cấu nhẹ, linh hoạt khi sử dụng, sáng sủa, giá thành hợp lý.
- Cầu Thang gạch đá” thường xây theo kiểu vòm cuốn, nay cũng ít gặp do việc xây dựng lâu, khó làm và giá thành cũng không rẻ hơn bao nhiêu so với thang bê tông cốt thép.
- Cầu Thang thép: được chế tạo bằng thép góc, thép hình. Thường gặp trong các công trình công nghiệp hoặc sử dụng cho các thang cứu hỏa bên ngoài.
- Cầu Thang bê tông cốt thép là loại phổ biến nhất trong các công trình kiến trúc hiện nay. Ưu điểm là thi công nhanh, độ bền vững cao, dễ tạo hình tạo dáng và trang trí đẹp cho nội thất. Kích thước chiều rộng cầu thang cũng khác nhau phụ thuộc vào vật liệu sử dụng để làm thang nhưng vẫn đảm bảo được việc giao thông đi lại thuận tiện cho người sử dụng.
- Cầu thang sắt vvv......
Cách tính mét dài cầu thang nhanh chóng và chính xác
Muốn tìm hiểu về cách tính mét dài cầu thang bạn phải nắm rõ được độ cao của tầng. Có ba công thức có thể được sử dụng để xác định tỷ lệ riêng giữa chiều rộng và chiều cao của bậc thang:
- Chiều cao X chiều rộng: 70 đến 75 in-xơ
- Chiều cao X chiều rộng: 17 đến 17,5 in-xơ
- Chiều cao X chiều rộng: 24 đến 25 in-xơ
Từ số đo của các bậc cầu thang mà ta có thể tính toán được chiều dài tổng thể của cầu thang. Trong kiến trúc nhà ở dân dụng ngày nay, cầu thang thường rộng từ 0,9m tới 1,2m.
- Còn chiều cao của một bậc cầu thang thì rơi vào khoảng 150 – 180 mm, bề rộng mặt cầu thang tương ứng khoảng 240 - 300 mm. Đây là những kích thước tiêu chuẩn của cầu thang, đảm bảo người dùng đi lại thoải mái, không bị mất sức. Lưu ý lên để một vế thang đủ rộng để có thể vận chuyển đồ đạc lên xuống.
- Có một khoảng giữa cầu thang có chiều rộng lớn hơn những bậc khác gọi là chiếu nghỉ, theo như nguyên tắc thiết kế cầu thang thì khoảng không gian trống này cho người sử dụng nghỉ, đảm bảo sử dụng khoa học. Chiếu nghỉ thường vào bậc giữa của cầu thang, ví dụ với một chiếc cầu thang có 25 bậc thì chiếc nghĩ sẽ là bậc thứ 12, 13.
Cách tính độ dốc của cầu thang như thế nào?
- Độ dốc của cầu thang luôn có tỉ lệ với chiều dài và chiều rộng của cầu thang theo công thức 2h + b = 600 mm (trong đó h là chiều cao bậc thang; b là chiều rộng bậc thang). Thông thường, cầu thang có độ dốc khoảng 20- 32 độ, nhưng nếu sử dụng trong nhà riêng không đi lại nhiều thì độ dốc có thể cao hơn khoảng 35, hay thậm chí 45 độ để có thể tiết kiệm không gian và di chuyển nhanh chóng hơn.
- Lưu ý lắp đặt lan can với kích thước và chất liệu phù hợp để đảm bảo an toàn khi sử dụng. Chiều cao của lan can thường vào khoảng 90 cm. Có nhiều chất liệu khác nhau mà bạn có thể sử dụng như inox không gỉ, gỗ hay kính cường lực hay kết hợp các loại chất liệu này với nhau.
Cách tính kích thước chiều rộng cầu thang chuẩn nhất
Nguyên tắc thiết kế chiều rộng cầu thang
Cấu tạo cầu thang cần có kết cấu chịu lực tốt, thường có mấy cách sau:
- Bậc cầu thang xây trên bản thang bê tông cốt thép chịu lực không có dầm cốn
- Bậc thang đúc liền toàn khối với bản thang bê tông cốt thép chịu lực không dầm
- Bậc thang xây trên bản thang bê tông cốt thép có dầm cốn hoặc kê lên tường chịu lực-
- Cầu thang thiết kế lắp ghép: có thể là cầu thang bê tông cốt thép lắp ghép, hoặc cầu thang thép lắp ghép hoặc cầu thang gỗ lắp ghép. Thường tách riêng các bộ phận để lắp ghép như bậc thang, cốn thang, dầm thang, lan can, tay vịn, đối với thang bê tông cốt thép lắp ghép có thể kết hợp đúc liền bậc với bản thang thành một tấm lắp ghép lớn
Kích thước chiều rộng của các bộ phận chính cầu thang
a. Kích thước chiều rộng của lan can kính cầu thang
- Thông thường chiều rộng của cầu thang sẽ được tính theo số luồng người đi trên thang (cứ 600mm cho một luồng người đi, nếu >3 luồng người có thể tính 550mm/1 luồng người).
- Số lượng người đi trên thang được tính toán dựa vào số lượng người cần thoát ra khỏi nhà khi có sự cố hỏa hoạn. Ta có thể tính toán số lượng người đi trên một thang nhân với 550mm để có thể tính ra kích thước chiều rộng của cầu thang.
- Đối với các công trình công cộng, các khu chung cư thì cầu thang thường làm vế thang 3 – 4 luồng người đi, đối với các công trình công cộng nhỏ 2-3 tầng có thể làm vế thang 2 luồng người.
- Đối với những công trình nhà ở nhỏ, nếu làm thang cho 1 luồng người thì kích thước chiều rộng của cầu thang tối thiểu >800mm để có thể mang vác và vận chuyển đồ đạc lên xuống.
b. Kích thước chiều rộng cầu thang được tính theo độ dốc cầu thang
- Việc tính toán chính xác độ dốc của cầu thang còn phụ thuộc vào tỷ lệ chiều cao và kích thước chiều rộng của cầu thang. Thường độ dốc của cầu thang từ 18-33 độ là hợp lý, chiều cao bậc thang là 120 – 170mm là hợp lý (nếu có vệt dắt xe bậc sẽ cao 120-140mm), (nếu không có vệt dắt xe cao 150-170mm là hợp lý).
- Chiều cao và chiều rộng của cầu thang có mối quan hệ mật thiết với khoảng rộng bước đi theo công thức 2h+b=600mm, trong đó h là chiều cao của bậc thang, b là chiều rộng mặt bậc.
- Theo công thức trên, ta có thể suy ra chiều rộng mặt bậc tương ứng với chiều cao bậc đã chọn, số bậc liên tục 18 bậc trong 1 vế. Đối với trường hợp đặc biệt diện tích chật hẹp có thể làm độ dốc thang tới 45 độ, bậc cao có thể tới 200mm.
c. Kích thước chiều rộng cầu thang liên quan tới chiếu nghỉ
Chiếu nghỉ và chiếu tới luôn luôn lớn hơn hoặc bằng chiều rộng của cầu thang. Thông thường, chiếu tới rộng hơn chiếu nghỉ vì nó chính là nút giao thông ra vào tại các tầng. Ngoài ra khi thiết kế cầu thang người ta thường xem xét đến khả năng vận chuyển đồ đạc, kích thước của đồ đạc để có thể thiết kế chiều rộng của chiếu nghỉ, chiếu tới.
Trong các trường hợp nhà chung cư hoặc các công trình công cộng có vệt dắt xe lên xuống thì chiếu nghỉ, chiếu tới phải có kích thước chiều rộng cầu thang tối thiểu 2,1m để quay được xe. Ngoài ra, đối với chiều cao lan can tay vịn tính từ giữa mặt bậc lên mặt trên của tay vịn là 800-900mm.5.
Cách tính số bậc cầu thang theo chiều cao tầng
Tính số bậc cầu thang theo chiều cao tầng dựa vào yếu tố phong thủy
- Đối với các công trình dân dụng, chiều cao tầng thường từ 3m tới 3,6m để cân đối với hài hòa, phù hợp với kiến trúc ngôi nhà. Cách tính số bậc cầu thang theo chiều cao tầng chính xác hơn thì bạn cần phải đo chính xác chiều cao tầng để áp dụng vào công thức chia bậc cầu thang.
- Đối với chiều cao phổ biến như trên, chúng ta thường phải lấy số bậc cầu thang là 21 hoặc 25 bậc (tùy thuộc vào chiều cao tầng trong khoảng từ 3m đến 3,6m) theo sự tính toán của cách tính bậc cầu thang theo Sinh – Lão – Bệnh – Tử thì số bậc này rơi vào cung Sinh thể hiện cho sự phát tài và phát lộc.
- Trong phong thủy không nên thiết kế cầu thang 19 bậc để tránh những điều xui rủi sẽ xảy ra đối với gia đình.
Gọi chiều cao của tầng là h, ta có cách tính số bậc cầu thang theo chiều cao tầng như sau:
Chiều cao bậc cầu thang = h:21 (hoặc h:25). Trong đó các công trình kiến trúc, chiều cao của bậc thang trong nhà thường dùng là 140-200mm tương ứng với độ dốc vào khoảng 20-45°. Độ cao tương đối hợp lý của bậc thang là 150-180mm với chiều rộng là 240+300mm. Nếu trong trường hợp kết quả số bậc sau khi chia vượt quá 15-18mm là một con số khá lớn thì tính toán lại số bậc thang theo phong thủy để rơi vào cung Sinh
Tính số bậc cầu thang theo chiều cao tầng và theo tiêu chuẩn chiều cao bậc thang
- Chúng ta có công thức: Số bậc cầu thang = chiều cao tầng : chiều cao của bậc thang
- Vì kích thước bậc cầu thang phù hợp nhất thường là 15cm – 18cm chúng ta hoàn toàn có thể lấy luôn chiều cao này để có thể áp dụng vào công thức trên. Tuy nhiên, khi làm tròn kết quả, số bậc cầu thang nên lấy sao cho phù hợp với phong thủy để có thể mang lại tài lộc và may mắn cho gia đình.
- Trong các công trình kiến trúc, chiều cao của bậc thang trong nhà thường dùng là 14 – 20cm, tương ứng với độ dốc vào khoảng 20 – 45°. Độ cao tương đối hợp lý của bậc thang là 15 – 18cm với chiều rộng 24 + 30cm.
- Cầu thang bộ trong nhà có người đi lại không nhiều, chúng ta có thể làm dốc một chút nhưng b/h=170/260mm, độ dốc bằng 33° cũng có khi có thể đạt tới h/b=175/250mm, độ dốc bằng 35°. Trong một số trường hợp đặc biệt, độ dốc có thể là 45°-h/b=200/200mm.
>>Những thông tin liên quan đến cầu thang trong các công trình:
- Cách khắc phục phong thủy xấu cầu thang giữa nhà
- Giải đáp thắc mắc: cầu thang 19 bậc có sao không?
- Những lưu ý phong thủy khi bố trí cầu thang ở cuối nhà
- Hướng dẫn tính toán kích thước cầu thang chính xác nhất
- Những lưu ý quan trọng khi thiết kế cầu thang trong nhà ở
- Tại sao nên bố trí giếng trời kết hợp cầu thang
- Mẫu cầu thang vừa đẹp vừa tiết kiệm không gian
- Bí quyết chọn đá ốp cầu thang hợp phong thủy
- Cách chia bậc cầu thang đúng phong thủy mang lại tài lộc
viphouse.vn
